Ben Kimim?
Ben Müjdem Dönmez. 2011 yılında İstanbul Validebağ Anadolu Sağlık Meslek Lisesinden mezun oldum. Okul bitmeden girdiğim KPSS sonucuma göre 2011 Eylül’de, İstanbul’da bir devlet hastanesinde hemşire olarak çalışmaya başladım. Eğitim hayatıma yaklaşık 4 yıl ara verdikten sonra 2015 yılında T.C. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulunda öğrenciliğe tekrar dönüş yaptım ve şu an 3. sınıf öğrencisiyim. Aynı zamanda çalışma hayatıma da gece nöbetleri tutarak devam etmekteyim.
Neden Observership?
Türkiye’de hemşirelik mesleğinin nasıl icra edildiğini bu mesleğin içinde olanlar çok iyi bilirler. Bizlere bu mesleği edinmek için okuduğumuz okullarda hocalarımızın genelde “Amerika’da hemşirelik şöyle farklı, Kanada’da hemşirelik şöyle iyi” gibi söylemleri olurdu. Taa lise yıllarımdan mesleğimizin oralarda nasıl icra edildiğiyle ilgili merak duygum oluşmaya başlamıştı. Tabii mesleğin içine girince bu merak daha da arttı. observership için uygun zamanı kolluyordum. Çevremde observership yapan kişilerde artınca ben de deneyimlemek istedim.
Gideceğim yeri nasıl seçtim? Nasıl, nereye, kime başvurdum?
Açıkçası benim için birkaç kriter vardı. Öncelikle gideceğim yer Hemşirelik mesleğinin en iyi icra edildiği söylenen ülkeler olacaktı, çok küçük bir kurum olmayacaktı ve tamamen gönüllülük esasına dayanacaktı. Yani ne karşı taraf benden para talep edecekti ne de ben onlardan.Ayrıca “Observership” süresi bir ayı geçmeyecekti (malum yıllık izin faktörü 🙂 ) Araştırmalarım sonucunda karşıma iki ülke çıktı: Kanada ve Amerika. Dedim, o zaman araştırmalara hemen başlamalı. 2016 ocak ayındaydık, ben bir sonraki sene yani 2017 yaz ayları için gitmeye karar vermiştim. O zamanlar Wikipedi Türkiye’de henüz kapatılmamıştı. Yaklaşık 4 ay kadar Amerika şu eyaletteki hastanelerin listesi, Kanada şu eyaletteki hastanelerin listesi şeklinde (İngilizce) yazarak hastane listelerinin kayıtlarını aldım. Tek tek web sitelerine girip “Observership for Nurses” şeklinde aramalar yaptım. Kimi hastanede “Observership” yoktu veya vardı da para ödemenizi istiyorlardı. Bu gibi hastaneleri direkt eledim. Amerika’da başvurmak istediğim hastanelerin çoğunda “Observership” yoktu veya vardı ancak 3 ay gibi bir süre için başvuru yapılabiliyordu.Ve çoğu “Observership” için ücret talep ediyordu. Böylelikle Amerika benim için komple elenmiş oldu. Aynı süreç Kanada için de bir taraftan işliyordu. (Benim belirlediğim kriterlere uyan hastanelerin Nursing Practice Leader’lerine veya Learning&Education Coordinator’lerine mailler atarak). En son Kanada Ontario eyaleti Thunder Bay şehrindeki Thunder Bay Regional Health Centre’da karar kıldım. Aradığım tüm kriterlere uyuyordu. 2016 Mayıs’ta bana “Gelmek istediğin tarihten 6 ay önce bize e-posta yolla” dediler. Bu şekilde vedalaştık. Aradan yaklaşık 8 ay geçti, yani 2016 Aralık ayında onlara 2017 Ağustos ayında gelmek istediğimi, bu tarihin benim için uygun olduğunu belirten bir mail attım. (Sabırsız ve maalesef biraz mükemmeliyetçi yapımdan ötürü 8 ay önceden mail attım ama olsun 🙂 ).
Sonrasında bana doldurmam gereken birkaç “Application Form” yolladılar ve birkaç kan tahlilini yaptırmamı istediler (Hepatit markerları, antikor taramaları, PPD testi vb.). Başvuru formunu doldur ve imzala, kan tahlillerini yaptır, bize pdf olarak sonuçları at, dediler. Ben bilgisayarı ve teknoloji araçlarını sadece sosyal medya ve haberleşme için kullanırken bu istekler karşısında şok olmuştum. Hastane sisteminde kayıtlı olan tahlillerimi kaydedip PDF formatına çevirmeyi (ki gerçekten zor bir şey 🙂 ) öğrendim. Formları doldurup imzala, bize yolla dediklerinde saniyelik bir düşünmeyle nasıl imzalayıp göndereceğim ben bunu, bildiğimiz postayla mı, demiştim. Sonra araştırınca bulduğum uygulama “Adobe fill&sign” tavsiye ederim 🙂 .
Neyse her türlü işlemi tamamladım.Bir tık hop her türlü evrak gitti. Bu evrak işlerimle hastanenin eğitim koordinatörü ilgilendi ama ben henüz “Nursing Practice Leader” ile hiç görüşmemiştim. Eğitim koordinatörü “Bir de hemşirelik direktörümüz neden gelmek istediğini merak ediyor seninle görüşmek istiyor” dedi. (dedim görüşelim 🙂 ). Bir an şok oldum, nasıl yani ya hayır derse her şey boşa mıydı? Neyse, hemşirelik direktörüyle amacımı belirten mailleşmeler sonrası bir telefon görüşmesi ayarladık ve konuştuk. Beni iki haftalığına kabul edebileceklerini belirtti. 2017 Mart ayında her şey tamamdı. Onlardan vizede kolaylık açısından davet mektubu talep ettim. Haziran ayında vize onayı aldıktan sonra geriye Ağustos’a kadar beklemek kalmıştı .
Gözlemlerim, deneyimlerim neler?
Aslında çok fazla yazacak şey var ama gerçekten çok önemli olarak gördüğüm noktalara değineceğim.
Hemşirelik mesleğiyle ilgili;
- Hemşireler gerçekten iyi ücret alıyorlar. Dün mezun olup bugün işe başlayan bir hemşirenin saatlik ücreti 33 CAD(CAD: Kanada doları). Tecrübeniz arttıkça yıllara göre aldığınız saatlik ücret de artıyor. Örneğin 5-10 yıl arası 44 CAD. Sanırım 10 yıldan sonra bu ücret saatlik 50-55 CAD civarı oluyordu.
- Çalışma saatleri maksimum 12 saatlik vardiyalar halinde çalışıyorlar ve bu 12 saatlik mesailerinde 2 kez 30’ar dakika kahve molaları, 2 kez 30’ar dakika yemek araları var. Bu bir otorite tarafından belirlenmiş bir kural mı onlara sormadım ama bu molalarından asla taviz vermiyorlar ve hastalarını her molaya giderken ve moladan gelirken birbirlerine teslim edip, teslim alıyorlar.
- Katlara doktorlar gerçekten çok az uğruyorlar. Hemşireler hastaları primer takip eden sağlık disiplini üyeleri. Takip ettikleri hastalarını her sabah vizit ediyorlar, durumları hakkında detaylı bilgi alıyorlar, fizik muayene yapıyorlar, hastaların kan tahlillerini ve radyolojik tetkiklerini inceliyorlar, ve böylelikle hastalarını gerçekten takip ediyorlar.
- Takip ettikleri hasta sayıları genelde 3-4 hasta civarı, çok yoğun oldukları zamanlarda 5-7’ye kadar çıkabildiğini ifade ettiler. Ancak ben iki haftalık süreçte hiç 7 hasta takip eden bir hemşireyle karşılaşmadım ki hatta 5 hasta takip eden hemşireye de denk gelemedim.
- Takip ettikleri hastalarla ilgili ciddi bir problem olduğunda gece 4’te bile evden çağrılabiliyorlar, ancak tabi fazla mesaiye girdiğinden aldıkları ücret normal saatlik ücretlerinden daha fazla, ama ne kadar fazla bilemiyorum.
- Hemşire hakları her eyaletin kendine özgü olan Hemşirelik Kurulları (Nursing Board) tarafından korunuyor. Hemşirelerin bir dilek, istek ve şikayeti olduğunda başvurdukları ilk ve tek yer burası. Bu kurulların üye sayısı çok olduğu için gerçekten otorite sahibi. Yani Türkiye’de bu mesleği icra eden meslektaşlarım; lütfen Türk Hemşireler Derneği’ne üye olunuz .
- Bize okullarda öğretilen hemşirelik bakım süreçleri orada tek tek işliyor. Hastaya özgü etkin bakım planı hemşiresi tarafından hazırlanıyor ve uygulanıyor.
- Yapılan en ufak bir uygulama mutlaka “Charting” dedikleri hastane sistemine kayıt ediliyor. (Kayıt çok önemli çünkü Malpraktis’e asla göz yumulmuyor.)
Sonuç:
Bu liste uzar gider, ancak gerçekten önemli olarak düşündüğüm noktalar bunlardı. Kısacası hemşirelik Kanada’da gerçekten değer verilen bir meslek.
Tüm bu deneyim bana ne kadara mal oldu?
Sizlere temel ihtiyaçlar ve ekstralar şeklinde sunacağım. Kanada Doları o dönemler 2.80-2.85 TL civarındaydı.
TEMEL ÖDENMESİ GEREKENLER:
- Vize başvuru ücreti: 100 CAD (280 TL)
- Uçak Bileti: İstanbul-Thunder Bay, Toronto aktarmalı : 3.648 TL
- Hastaneye uzak olmayacak bir ev (Hastanenin ancak 5 km yakınında, aile yanı bir ev bulabildim. Bir aylık oda ücreti: 550 CAD (1.540 TL)
- Toplu Taşıma için aylık kart ücreti: 77 CAD (215 TL)
- Orada harcayacağınız para: Ben bir ay kalacağım için yanıma 1500 CAD (yaklaşık 4.200 TL) almıştım, ancak sadece yeme/içme için marketten alışveriş yapıp evde pişiririm diyorsanız sanırım 1 ay için 300-400 CAD arası bir para yeterli olur.
- Evet sağlık sigortası yaptırmadan gittim .
Ben observership bitince ekstra iki hafta daha kaldım. Bu süreçte Toronto‘yu ziyaret ettim ve üç gün kaldım. Ekstra sosyal aktivitelere katıldım. Niagara turuna katıldım. Thunder Bay şehrinde aylık kart haricinde bir de bisiklet kiraladım. Fikir vermesi açısından paylaşıyorum.
- Bisiklet 3 haftalık 170 CAD (476 TL)
- Thunder Bay- Toronto uçak bileti: 695 TL
- Toronto’da 3 gece konaklama : 850 TL
- Niagara Turu için Toronto’dan gidiş-dönüş otobüsle ulaşım: 40 CAD (112TL) .
- Niagara Turu: 135 CAD (378 TL)
